Testy senioralne - Test sprawności ruchowej dłoni

Dla kogo?

Badanie sprawności ruchowej dłoni przeznaczone jest dla osób po 65 roku życia, u których zaobserwowano spowolnienie ruchowe, drżenie rąk, a także apatię i skłonność do upadków. Jego celem jest przesiewowa ocena sprawności ruchowej. Zaletą badania jest ograniczenie wymagań związanych z przemieszczaniem się oraz wykonywaniem ćwiczeń przy braku warunków przestrzennych lub właściwej asysty do ich realizacji. Test wykonuje się samodzielnie lub ze wsparciem osoby towarzyszącej, w komfortowej pozycji siedzącej, bez konieczności zmiany pozycji w trakcie badania. Wsparcie osoby towarzyszącej jest pomocne przy przygotowaniu właściwego stanowiska do wykonania badania, zliczaniu poprawnych dotknięć i pomiaru czasu.

65+

Na czym to polega?

Badanie polega na jak najszybszym, naprzemiennym pukaniu (dotykaniu palcem wskazującym ręki dominującej) okrągłych, pomarańczowych pól zlokalizowanych po obu stronach przeszkody wykonanej z papieru. Samą przeszkodę przygotowuje się przed badaniem wg instrukcji zamieszczonej w sekcji Wymagania poniżej.

Po zajęciu przez osobę badaną wygodnej pozycji, osoba towarzysząca powinna przygotować stoper, poinstruować osobę badaną, że powinna dotykać naprzemiennie okrągłych, pomarańczowych pól palcem wskazującym i przenosić rękę ponad przeszkodą (nie przed czy obok).

W dogodnym momencie osoba towarzysząca powinna dać sygnał rozpoczęcia badania (np. powiedzieć "start") i przez dokładnie 30 sekund liczyć poprawne dotknięcia pomarańczowych pól. Poprawne dotknięcie to takie, w którym palec dotknął pomarańczowego pola po przeciwnej stronie przeszkody niż za poprzednim dotknięciem (poprawnym lub nie). Pozostałe dotknięcia nie muszą być liczone.

Sposób oceny testu - przeliczenia liczby poprawnych dotknięć na wynik - podany jest w sekcji Jak interpretować wynik? poniżej.

Poprawnie wykonane badanie zaprezentowane zostało na filmiku poniżej.

Podstawy naukowe badania

Test sprawności ruchowej dłoni jest innowacyjną próbą przeniesienia tradycyjnych badań sprawnościowych (które są często wykorzystywane w geriatrii, neurologii i rehabilitacji) do warunków telemedycznych przez Zespół Naukowy Projektu. Testy sprawności od wielu lat używane są przez specjalistów w celu sprawdzenia, czy u badanego występują deficyty ruchowe lub inne dysfunkcje związane z wykonywaniem ruchu. Ma to szczególne znaczenie u pacjentów geriatrycznych, u których często zaciera się granica między normą a patologią. Testy sprawności wykorzystuje się także w celu śledzenia postępu choroby lub rehabilitacji (np. u osób po udarze) poprzez wykonywanie ich w dłuższych odstępach czasowych i porównywanie wyników. Do najczęściej wykonywanych badań zalicza się np. Test z bloczkami, Nine hole peg test, Purdue pegboard test, Test ręki Frenchy, Jebsen test. Większość z nich wymaga jednak specjalistycznego sprzętu i asysty wykwalifikowanego personelu. Proponowane przez Zespół Naukowy Projektu badanie możliwe jest do samodzielnego przeprowadzenia w warunkach domowych.

Piśmiennictwo:

Seiffert, ,P., Derejczyk, J., Kawa, J., Marcisz, Cz., Czernek, M., Szymszal, J., Kapko, W., Bugdol, Mo., Torbus, A., Stępień-Wyrobiec, O. (2017). Frailty phenotype and the role of levodopa challenge test in geriatric inpatients with mild parkinsonian signs. Biogerontology, 2017, (18) 4, pp. 641-650, doi:10.1007/s10522-017-9716-6
Derejczyk, J., Kawa, J., Bednorz, A., Lach, J., Hanusiak, A., Antoniak, K., Szymszal, J, Seiffert, P. (2016). Patients assessment in Telegeriatrics care. In Advances in Intelligent Systems and Computing vol 472 (pp. 15–25). doi:10.1007/978-3-319-39904-1_2
Seiffert, P., Kawa, J., Marcisz, Cz., Stępień, P., Czernek, M., Bugdol, Ma., Kapko, W., Derejczyk, J. (2018). Mobile test of manual dexterity in the diagnostics of frail geriatric patients - pilot study. In Advances in Intelligent Systems and Computing vol. 925 (pp. 47-54). doi:10.1007/978-3-030-15472-1_6
Derejczyk, J., Kawa, J., Seiffert, P., Bednorz, A., Stępień, P. (2019) Geriatryczna Platforma Telediagnostyczna jako przesiewowa metoda oceny obecności chorób neurodegeneracyjnych związanych ze starzeniem. Geriatria, 2019, 13, pp. 28-36
Norman, K.E., & Héroux, M.E. (2013). Measures of Fine Motor Skills in People with Tremor Disorders: Appraisal and Interpretation. Frontiers in Neurology Front. Neurol., 4. doi:10.3389/fneur.2013.00050
Desrosiers, J., Bravo, G., et al. (1994). Validation of the Box and Block Test as a measure of dexterity of elderly people: reliability, validity, and norms studies. Arch Phys Med Rehabil 75: 751-755
Fried LP, Tangen CM, Walston J et al. Frailty in older adults:evidence for a phenotype. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2001;56: M146–56.

Jak interpretować wynik?

Badanie ma charakter przesiewowy. Wynik badania określony jest liczbą punktów mówiących o liczbie poprawnych ruchów dłoni (puknięć) w zadanym czasie:

57 i więcej punktów (poprawnych dotknięć) w czasie 30s: norma,
od 44 do 56 punktów w czasie 30s: zalecana ponowna kontrola za pół roku,
43 i mniej punktów w czasie 30s: prawdopodobieństwo ryzyka obecności zespołu słabości lub łagodnych objawów parkinsonowskich.

W przypadku wyniku wykraczającego poza normę, celowa jest szczegółowa diagnostyka sprawności ruchowej w placówce medycznej (lekarz rodzinny, neurolog lub geriatra), która pozwoli zidentyfikować przyczyny obserwowanego zaburzenia funkcji ruchu. W razie wątpliwości można pokazać lekarzowi niniejszą stronę.

Wymagania

Do wykonania badania potrzebna jest wycięta z papieru przeszkoda oraz stoper (np. w telefonie). Pobierz i dwukrotnie wydrukuj szablon przeszkody. Każdy z arkuszy złóż w miejscu oznaczonym przerywaną linią, a następnie obie części zszyj spinaczem w 4 miejscach u góry i dołu tak, by stanowiły stabilną przeszkodę (gotowa przeszkoda powinna mieć kształt podobny do odwróconej litery T) . W razie wątpliwości obejrzyj film zamieszczony w sekcji Na czym to polega? powyżej

Samo badanie powinno być wykonane w warunkach dających możliwość skoncentrowania się na nieprzerwanym wykonaniu sekwencji ruchów w określonym czasie. Osoba wykonująca badanie powinna wygodnie usiąść przy stole, a przeszkodę należy umieścić tak, żeby ręka dominująca miała swobodny dostęp do każdego z pomarańczowych pól.

Szablon przeszkody (wydrukuj 2 razy)

Uwaga: Badanie można wykonać także w wersji tabletowej. Instrukcje znajdują się na tej stronie.

Test sprawności ruchowej dłoni w wersji tradycyjnej

Test oceniający sprawność motoryczną w oparciu o analizę ruchu dłoni.

Oceń swoją sprawność motoryczną!

Dla kogo?

Na czym to polega?

Podstawy naukowe badania

Piśmiennictwo:

Jak interpretować wynik?

Wymagania

Wykonaj badanie

Wykonaj badanie korzystając z aplikacji lub w wersji tradycyjnej.

Test sprawności ruchowej dłoni